maskihkiy maskwa iskwêw ôma wiya ohci ~ For Medicine Bear Woman
14 ayîki-pîsim 2004
You spoke to me that day.
You thanked me and the others for listening.
That day, I first heard your words as you spoke them.
Speak, my friend, speak. Your words are your medicine.
kikî-pîkiskwâsin anima êkospîhk.
kikî-nanâskominân ê-kî-pê-nitohtâtâhk.
nistam anima êkospîhk kâ-kî-pêhtamân kititwêwina ê-pîkiskwêyan.
pîkiskwê, nitôtêm, pîkiskwê. kititwêwina kinanâtawihikon.
Someone asked you what you have learned about justice.
You said, “There is no justice.
There’s just us and all the rest.”
awiyak kikî-kakwêcimik kîkwây ê-kiskinohamâkosiyan kwayask wiyasiwêwin ohci.
ômisi kikî-itwân “namôya kwayask wiyasiwêwin ihtakon.
kiyânaw ôma piko êkwa kotakak wiyawâw kahkiyaw.”
Tell me, I want to understand you.
I want to know about the just ones.
Like that judge who gave you the power of speech.
wîhtamawin, ê-nôhtê-nisitohtâtân.
ninôhtê-nisitawinawâwak aniki kâ-kwayaskwâtisicik.
tâpiskôc ana owiyasiwêw kâ-kî-miyisk sôhkihtâkosiwin.
I saw you on the outside.
I listened to you on the outside.
You talked to me on the outside.
You said, “I’m not a bad person inside.
The Creator doesn’t make junk.”
kikî-wâpamitin êkwa kikî-nânâhkasîhtâtin,
kikî-nitohtâtin êkwa kikî-nânâhkasîhtâtin.
kikî-pîkiskwâsin isi kâ-kî-nânâhkasîhtâtân.
ômisi kikî-itwân: “namôya ôma ê-mac-âyiwiyân.
namôya macikwanâs osîhtâw kisê-manitow.”
Someone asked you what you do with your anger now.
You said you make statements whenever you can.
When you spoke of what you made in art class,
I wondered who did bad things to you.
I wondered if that’s why you did that bad thing.
awiyak kikî-kakwêcimik tânisi êkwa ê-isi-nâkatawêyihtaman kikisiwâsiwin.
ômisi kikî-itwân: “nitâ-ay-âsîhtân kîspin kaskihtâyâni.”
ispîhk kâ-mâmiskôtaman anima tâpasinahikêwin kâ-kî-osîhtâyan,
awîna êtikwê ana kâ-kî-mâyitôtâsk nikî-ay-itêyihtên.
matwân cî anima êwak ohci kâ-kî-mâyinikêyan.
I asked you how speech and words give you power.
You said, “Words and speech are power but they’re not power
if there ain’t no one listening.”
I wondered if you felt the power of all of us listening to you.
kikî-kakwêcimitin tânisi ê-isi-miyikoyan maskawisîwin pîkiskwêwina êkwa itwêwina.
kikî-itwân, “pîkiskwêwina êkwa itwêwina maskawisîmakanwa mâka namôya maskawisîmakanwa kîspin nam awiyak nitohtâhki.”
matwân cî kikî-môsihtân nimaskawisîwinân kahkiyaw niyanân êkota
kâ-nitohtâtâhk.
Now I read your words as you wrote them.
Your great-grandfather, mistahi-maskwa, said, “Words are power.”
You say, “If no one ever speaks the words that should be spoken,
the silence destroys you.”
anohc êkwa nitayamihtân anihi kipîkiskwêwina kâ-kî-masinahaman.
kitâniskotâpân, mistahi-maskwa, ômisi kî-itwêw, “itwêwina maskawisîmakanwa.”
kititwân kiya, “kîspin nam awiyak êkâ pîkiskwêci anihi itwêwina ka-kî-pîkiskwêhk, êwako kâmwâtisiwin kika-nisiwanâcihikon.”
I listen to you on the outside.
Can you hear me listening?
kinitohtâtin kâ-kî-isi-nânâhkasîhtâtân.
ka-kî-pêhtawin cî kâ-kî-isi-nânâhkasîhtâtân?
Speak, my friend. Your truth is your power.
I want to hear your power.
pîkiskwê, nitôtêm. kitâpwêwin anima kiwîcihikowisiwin.
kiwîcihikowisiwin ninôhtê-pêhtên.
Speak, Medicine Bear Woman.
pîkiskwê, maskihkiy maskwa iskwêw.